De herfst in de Slavische landen is een van de drukste tijden van het jaar. Met een overvloed aan groenten en fruit die rijpen en geoogst worden, is het tijd voor beetje magie in de keuken. De magische tijd van maken van "zimnica". Wat eigenlijk betekent eten voorraad voor de winter periode
Dit is een langdurig proces, meestal aangeduid als vrouwenwerk, dat enkele maanden duurt en ongeveer de helft van alle beschikbare kelderruimte vult. De andere helft wordt natuurlijk gevuld met zelfgemaakte wijn, en gedistilleerde dranken - rakija.
Pekelen
Eenvoudig gezegd is het pekelen een proces waarbij men zout of azijn gebruikt om de groenten te conserveren. Dit komt echter niet eens in de buurt van de beschrijving van het hele proces. Hier is hoe het er echt uitziet in een typisch slaafs huishouden.
Eerst begin je met een ware berg groenten. En ik bedoel een berg. We hebben het over meer dan 10 kg van alles en minstens vijf keer zoveel kool. Dan worden de groenten klaargemaakt. Bieten moeten worden gekookt, augurken moeten schoon worden geschrobd, kool moet dun worden gesneden en wortelgroenten moeten worden geraspt. Dit is natuurlijk minder dan de helft van het werk dat gedaan moet worden.
Vrachtwagens metselwerkpotten moeten van zolders of uit kelders worden gehaald. Deze worden vervolgens schoon gemaakt en vervolgens worden ze gesteriliseerd in ovens. Grote vaten zijn nodig voor het maken van de zuurkool. Ook grote rots is nodig, die dient om de kool naar beneden te drukken en waarvoor twee volwassen mannen nodig zijn om ze op te tillen. Pas daarna kun je beginnen met het bereiden van de pekel, waarvoor elk gezin zijn eigen draai aan het recept heeft. Je staat dus zelf in een hete keuken, inhaleert wat in wezen zuur is, vult augurken in potten, voegt kruiden toe......Leuke tijden :).
Als inhaleren van zuur niet echt jouw ding is, je kan altijd kiezen voor het maken van ajvar. Niet alleen moeten de ingrediënten (meestal paprika's, aubergines en chillis) voor geroosterd worden, de ingrediënten moeten ook geschild worden en alle zaden moeten verwijderd worden. Daarna moeten ze allemaal gehakt worden in een meestal hand geklapte hakmachine. Je zou denken dat dat het einde is, maar nee. Daarna wordt het mengsel extra gekruid met azijn en andere ingrediënten en wordt langzaam gekookt op het fornuis. Als het mengsel ook maar een beetje op de bodem brandt, bijvoorbeeld als je even naar de badkamer gaat en stopt met roeren dan kun je het hele ding eruit gooien en opnieuw beginnen :).
Zoetigheid
Ah, de zoete geur van pruimenjam, van appelcompotes en andere vruchten. De geur was verrukkelijk en drong door in de hele buurt
De gevreesde metselwerkpotten kwamen weer terug, en moesten opnieuw worden geschrobd en voorbewerkt en gesteriliseerd, maar deze keer moesten ze vooral met pruimenjam worden gevuld. En de pruimenjam zelf was een boosaardig ding.
Als je dicht genoeg bij het fornuis kwam, kon er één van de weinige dingen gebeuren:
je kon worden meegenomen worden in de jam roerwerk, dat nooit ophoudt omdat als de jam brandt, het geruïneerd is. Of als het bovenste deel droogt tot er een huid ontstaat, het geruïneerd is. Je zou in de verleiding kunnen komen om het te proberen en te proeven, in welk geval je onmiddellijk zou worden weggejaagd omdat het enige wat heter is dan die onschuldig uitziende jam ofwel lava was mogelijk het oppervlak van de zon. Nogmaals, lava, brandend, mogelijk de dood, althans volgens mijn grootmoeder.
Al met al was het proces van het maken van wintervoorraden een vervelend, arbeidsintensief karwei vol gevaren :) maar ik geef toe dat ik het mis. Ook de jam, je had een mes en een beitel nodig om uit de pot te krijgen, maar lekkerder jam heb ik nooit meer gehad.
Lekker